Meldpunt klokkenluiden en onregelmatigheden

Wat is een klokkenluider?

Klokkenluiders zijn personen die in het kader van een werkrelatie inbreuken vaststellen en die inbreuken melden. Dit kunnen personeelsleden zijn, maar ook andere personen die met IOK en IOK Afvalbeheer samenwerken, zoals bijvoorbeeld vrijwilligers, aannemers, leveranciers, sollicitanten, voormalige werknemers... Ook anonieme meldingen worden beschermd onder het decreet en het klokkenluiderssysteem.

Welke inbreuk kan men melden?

Het Bestuursdecreet definieert het begrip 'inbreuk' als een handeling of nalatigheid die onrechtmatig is of het doel of de toepassing van de regelgeving ondermijnt.

Een klokkenluidersmelding kan dus gaan over inbreuk op een regelgeving die op het lokale bestuur van toepassing is, die zich feitelijk of mogelijk al heeft voorgedaan of die zeer waarschijnlijk zal plaatsvinden.

Welke bescherming en garanties zijn er?

De procedures en systemen die gebruikt worden om meldingen te ontvangen en op te volgen, bieden de nodige garanties inzake de vertrouwelijkheid, anonimiteit en kwaliteit van de behandeling.

De nieuwe regeling voorziet een verbod op represailles. De definitie van represailles is ruim omschreven. Denk bijvoorbeeld aan represailles in het kader van negatieve beoordelingen, schorsing of ontslag, maar ook bij verandering van taken, financiële sancties of reputatieschade. De bescherming tegen represailles is onbeperkt in tijd.

Hoe verloopt de procedure?

De invulling van het meldkanaal ligt formeel vast:

• Klokkenluiders kunnen schriftelijk (mail of brief), telefonisch of tijdens een fysieke ontmoeting bezorgen. Dit kan bij het interne of externe meldpunt. De melder heeft hierbij recht op een verslag.
• Binnen de 7 kalenderdagen dient de melder een ontvangstmelding te krijgen, binnen de 3 maanden de feedback.
• Het Bestuursdecreet en GDPR bepalen duidelijk aan welke gegevens over de melding mogen of moeten geregistreerd worden en geeft richtlijnen over de bewaring.

Welke wetgeving is van toepassing? Europese Klokkenluidersrichtlijn en Vlaams Bestuursdecreet

De Europese Klokkenluidersrichtlijn wil mensen die overtredingen en misbruiken aanklagen, beschermen tegen de negatieve gevolgen van de melding. De Vlaamse Overheid heeft de Europese richtlijnen omgezet naar regelgeving met een Decreet Bestuursdecreet (vlaanderen.be) dat van toepassing is voor de Vlaamse overheid en de lokale besturen. Het decreet werd op 16 november 2022 goedgekeurd in het Vlaams parlement en treedt in werking op 11 december 2022.