Eerste hulp bij onderhandelingen

Omwille van onze jarenlange expertise en ervaring in grondaankopen doen de gemeentebesturen meer en meer een beroep op de dienst Projectontwikkeling voor bemiddelingen.  Dat zijn  opdrachten waarbij de gemeente gronden aankoopt en de dienst Projectontwikkeling instaat voor de onderhandelingen met de grondeigenaars en de nodige ondersteuning tijdens het volledige traject van die grondaankopen.  Vaak is de aanleiding een verbreding van het openbaar domein.  Meestal gaat het dan om de aanleg van een vrijliggend fietspad, al dan niet in combinatie met wegenis- en rioleringswerken.  Voor de aanleg van gemeentelijke sport-, spel- of parkinfrastructuur moeten dan weer vaak volledige percelen verworven worden.  En in sommige gevallen kan de aankoop van een klein stukje grond van één enkele eigenaar cruciaal zijn voor de realisatie van een fiets- en wandelpad.  Telkens is het de gemeente die aankoopt en de dienst Projectontwikkeling die instaat voor de gesprekken met de betrokken eigenaars en gebruikers (bijvoorbeeld huurders of pachters in het geval van landbouwgrond).  Wij ondersteunen de gemeente tijdens het volledige traject van de grondinnemingen, tot het dossier wordt overgedragen aan een notariaat voor de opmaak van de authentieke akte.

We vinden het ook onze verantwoordelijkheid om er samen met de collega’s van de juridische dienst over te waken dat steeds de juiste procedures gevolgd worden.  De regelgeving inzake rooilijnprocedures, onteigeningmachtigingen en omgevingsvergunningen wordt immers steeds complexer.  En hoewel we er meestal in slagen om met de betrokken eigenaars tot een minnelijk akkoord te komen, zijn gerechtelijke procedures soms onvermijdelijk.

Ook de opmaak van plaatsbeschrijvingen behoort soms tot ons takenpakket als andere betrokken instanties (schatter of studiebureau) daar niet voor kunnen zorgen.  Dat is een inventaris van alle materiële zaken (aanplantingen, afsluitingen, poorten, verhardingen, enz.) die binnen een grondinneming vallen en die rechtstreeks (door middel van een vergoeding) of onrechtstreeks (door aanpassing tijdens de vernieuwingswerken aan het openbaar domein) vergoed moeten worden.  We spreken dan van een vergoeding voor “opstallen” of “opstanden”.

Zowel de vergoeding voor de grond als de opstalvergoedingen worden trouwens niet door ons of door de gemeente bepaald.  Daarvoor wordt door de gemeente-opdrachtgever steeds een deskundige landmeter-expert of schatter aangesteld.  De nodige plannen (zowel in functie van de grondaankopen als de ontwerpen van het toekomstige openbaar domein) worden dan weer opgemaakt door een studiebureau dat eveneens door de gemeente wordt ingeschakeld.

Als intercommunale vormen we het verlengstuk van de aangesloten gemeentebesturen en we kunnen dus enkel door hen aangesteld worden.  Toch voeren we vaak besprekingen in functie van de aanleg van gescheiden fietspaden langs de gewestwegen in ons werkingsgebied.  In dergelijke gevallen is niet de gemeente maar het Agentschap Wegen en Verkeer (AWV) van de Vlaamse overheid de wegbeheerder.  Het is dan niet de gemeente maar AWV die de stroken grond van de aanpalende eigenaars aankoopt.  Wij passen onze gebruikelijke werkwijze toe en factureren aan de gemeente.  De gemeente recupereert deze kosten vervolgens bij AWV op basis van een vooraf ondertekende modulewerking of samenwerkingsovereenkomst.

Bij deze gewestwegdossiers wordt in opdracht van AWV steeds de Afdeling Vastgoedtransacties van de Vlaamse overheid betrokken.  Zij staan dan in voor de schattingen en het verlijden van de authentieke aktes.  Echt een kruisbestuiving tussen verschillende overheidsniveaus dus, in functie van het algemene belang.  En het geeft telkens opnieuw veel voldoening dat we daar aan kunnen bijdragen!

Naast de klassieke bemiddelingsopdrachten zet de dienst Projectontwikkeling zijn expertise ook in om gemeenten te begeleiden bij de verkoop of ontwikkeling van gemeentelijke eigendommen, eventueel in combinatie met eigendommen van andere publieke instanties. IOK neemt daarbij de rol op van procesbegeleider, waarbij de dienst Projectontwikkeling de projectregie op zich neemt vanuit een geïntegreerde samenwerking met andere diensten binnen IOK. Een mooi voorbeeld van deze multidisciplinaire aanpak is onze begeleiding bij de herbestemming van SAS Rijkevorsel. De rol van IOK was de begeleiding van de gemeente van de begeleiding bij PPS-procedure (Publiek Private Samenwerking) tot aanstelling private ontwikkelaar en financiële analyse en ondersteuning.   

Specifieke voorbeeldprojecten

Een opsomming van alle actieve opdrachten zou te ver leiden maar een aantal relevante en recente projecten uit onze opdrachtenportefeuille:

Langs de gewestweg N118 in Retie (Europalaan) en Arendonk (Huiskens en Hertelvelden) bevindt zich momenteel aan één zijde van de baan een tweerichtingsfietspad.  Daar zal aan beide zijden van de baan een vrijliggend fietspad komen en de eigenaars zullen allemaal op een gescheiden rioleringsstelsel worden aangesloten.  De minnelijke besprekingen voor een honderdtal innemingen bevinden zich momenteel in de laatste fase.  Hoewel de grondaankopen gebeuren door wegbeheerder AWV wordt het project gecoördineerd door de gemeenten Arendonk en Retie.

In Merksplas lopen momenteel gesprekken met eigenaars van ongeveer tachtig innemingen voor een vrijliggend fietspad langs de gemeentewegen Koekhoven en Geheul.  De betrokken eigenaars zullen tijdens de uitvoeringswerken ook op de riolering worden aangesloten.  In tegenstelling tot de N118 betreft dit een zuiver gemeentelijk dossier, dus zonder de betrokkenheid van AWV.

De gesprekken die met de eigenaars van de straat Groenhuis in opdracht van de stad Geel werden gevoerd, zijn al geruime tijd afgerond.  De aanpassingswerken aan het openbaar domein waarvoor de grondinnemingen noodzakelijk waren, werden daar recent ook al volledig uitgevoerd.  De stad Geel heeft ingestaan voor de coördinatie van de wegenis- en rioleringswerken waarbij in samenwerking met de provincie Antwerpen ook een onderdeel van de fietsostrade Herentals-Balen werd gerealiseerd.

In Heist-op-den-Berg tenslotte werkt een aannemer in opdracht van de gemeente momenteel aan de eerste fase van de Oostelijke Rondweg.  Ter hoogte van het recyclagepark wordt een rotonde aangelegd waarop de Broekstraat aansluit, de Herentalsesteenweg een asverschuiving krijgt en het traject van de Rondweg begint.  De Rondweg zelf zal op korte termijn worden doorgetrokken richting Westerlosesteenweg.  Door deze verbinding wordt het centrum ontlast van het vele auto- en vrachtwagenverkeer.